Dit keer het verhaal over een dame die ik mocht coachen op het loslaten van situaties waarop ze toch geen grip had.

Ze vertelde mij dat ze het ontzettend naar vond als er ruzie was op het werk. Ze kon dan niet anders dan dit oplossen. Want zou ze dit niet oplossen, dan zou de sfeer verzieken. En als de sfeer verziekt werd, dan zou het minder leuk worden op het werk. En als het minder leuk zo worden op het werk, dan……

Of dat ze volstrekt niet kon relaxen als haar man met kinderen de deur uitging. Want stel je voor dat ze een ongeluk kregen. En dat haar kinderen hierbij zouden overlijden. Wat moest ze dan haar ouders vertellen? Hoe moest zij dan verder? Zou ze het wel trekken? Wat als….?

Haar hoofd sloeg op tilt. Alleen al door de gedachte dat er iets verkeerd kon gaan. Ze dacht hier vervolgens alle ergste scenario’s achteraan.

Erg vermoeiend voor haar omgeving vertelde ze me, maar vooral voor haarzelf.

Ze was een echte gripfreak geworden.

Op mijn vraag waarom het zo belangrijk voor haar was om grip te hebben op iedere willekeurige situatie gaf ze aan dat ze zichzelf altijd in de spiegel wilde kunnen aankijken als er iets ergst was gebeurt. Dat ze tegen zichzelf kon zeggen dat zij er alles aan had gedaan om de situatie te voorkomen.

Ze voelde zich overal verantwoordelijk voor. En dan ook echt overal voor…

Op mijn vraag of ze ook echt verantwoordelijk was voor waar ze zich verantwoordelijk voor voelde, antwoordde ze met een volmondige JA. En natuurlijk deed ze dit. Ze was immers niet anders gewend.

Maar was ze ook echt verantwoordelijk voor alles waar ze zich verantwoordelijk voor voelde? Nee, natuurlijk niet. Dat is niemand. En ergens wist ze dit zelf ook wel. Alleen had ze geen flauw idee hoe ze zich minder verantwoordelijk kon voelen voor iedere situatie.

Haar gedachten hadden haar in haar greep. Al zo’n 20 jaar.

Je brein doet wat jij denkt

Nu is ons brein een fantastisch apparaat. Als je deze tenminste goed bestuurt. Je brein gelooft alles wat jij denkt. Zowel negatief als positief. Je brein heeft hier geen enkel oordeel in.

Dus als jij je brein de opdracht geeft om op elke situatie grip te krijgen, dan voert je brein heel gedwee deze opdracht uit. Of dit nu effectief is of niet. Je brein doet wat jij denkt.

En je brein went ook nog eens aan bepaalde situaties. Als jij altijd denkt dat je op een bepaalde manier moet denken (lekkere zin..:-)), dan zal je brein, na verloop van tijd, altijd op dezelfde manier reageren zoals ze dat altijd heeft gedaan. Daar denkt je brein niet over na.

Je kunt er dus maar beter voor zorgen dat je je brein zo instrueert dat ze bij bekende situaties op zo’n manier reageert dat jij hier profijt van hebt (en je omgeving ook). En het liefst bij onbekende situatie ook..

En dat kan knap lastig zijn. Want je brein heeft aan 1 ding heel veel behoefte en dat is structuur. Weten waar ze aan toe is.

Deze structuur vergelijk ik graag met een karrenspoor. Deze slijt langzaam in. Een karrenspoor is of voelt veilig en vertrouwd. Het is afgebakend en rijd je met je auto in een karrenspoor, dan lijkt het wel of je de auto bij niet hoeft te besturen. Het brengt je op een plek waar jij al heel vaak heen bent gegaan.

Er is niets mis met een karrenspoor….mits deze je brengt op een plek die goed voor jou is. Er is dus ook niets mis met dezelfde manier van reageren als deze reactie goed voor jou (en je omgeving) is.

Er is wel iets mis met een karrenspoor als deze je brengt op een plek waar je niet wilt komen. Als je reactie op een situatie je brengt in een situatie waarin je niet wilt zitten. Als de reactie die je geeft niet heel effectief is voor jou en je omgeving.

Dan heb je geen profijt meer van de ingesleten patronen, maar kan dit je stress, angst, paniek bezorgen. En dat wil je niet!

Tijd dus om een nieuw karrenspoor aan te maken. Eentje die je ontspanning geeft, die je energiek en krachtig maakt.

Verantwoordelijk zijn en verantwoordelijk voelen

Omdat je brein een gedwee schaapje is, kun je dit schaapje trainen om in bekende en onbekende situatie anders te reageren. Te reageren zoals jij dit wilt. Het maakt je brein echt niets uit hoe het moet reageren.

Alles wat je aandacht geeft groeit. Dus als jij je overal verantwoordelijk voor voelt, dan ben je dit ook. Voel jij je nergens verantwoordelijk voor, dan ben je dit dus ook niet. Tenminste dat denkt je brein. Jij hebt hier invloed op en dus ben JIJ verantwoordelijk voor je manier waarop jij je brein aanstuurt.

De kunst is om je brein zo te instrueren, dat ze weet wanneer en welke actie gewenst is en wanneer er geen actie vereist is. En actie onderneem je als voor een situatie verantwoordelijk bent. Ben je voor een situatie niet verantwoordelijk, dan hoef je hier ook geen actie in te ondernemen. Krijgt je brein ook weer wat meer rust..

Een korte oefening om je minder verantwoordelijk te voelen

Wat ik zelf een heel handige manier vind, is om een of twee dagen situaties bij te houden waar jij je verantwoordelijk (voor) voelt.

Wil jij dit oefenen? Verdeel dan allereerst een a-4tje in twee kolommen. Boven kolom 1 zet je: hier voel ik me verantwoordelijk voor. Boven kolom 2 zet je hier ben ik verantwoordelijk voor omdat..

Vervolgens schrijf je ieder keer als je je ergens verantwoordelijk voor voelt dit in kolom 1. En het maakt niet uit of dit een grote of kleine situatie is.

Daarna schrijf je achter elke situatie die je hebt benoemd WAAROM jij hier verantwoordelijk voor bent. Begin iedere keer de zin met: Ik ben hier verantwoordelijk voor omdat….en schrijf hierbij zoveel mogelijk redenen op. Stel jezelf hierbij maximaal 7 keer de waarom vraag. Dus bij ieder antwoord dat je geeft vraag je jezelf af waarom je dit vindt.

Ik kan je nu al garanderen dat het heel makkelijk voor je zal zijn om de eerste kolom in te vullen. Of je de tweede kolom ook net zo makkelijk invult, daar ben ik heel benieuwd naar…en vooral ook naar de uitkomst hiervan.

Als je nu zo je ingevulde kolommen bekijkt, ben je dan echt net zo vaak verantwoordelijk als dat je je verantwoordelijk voelt. Ja of nee?

Loslaten en vertrouwen

Verantwoordelijk voelen en verantwoordelijk zijn heeft alles te maken met het wel of niet hebben van invloed. En heeft alles te maken met loslaten en vertrouwen.

Want je kunt niet overal grip op hebben. Je kunt alleen maar grip krijgen op dat waar jij invloed op hebt. Waar je geen invloed op hebt en dus geen grip daar ben je niet verantwoordelijk voor. Dat mag je per direct loslaten!

Voor de dame die ik mocht coachen was dit laatste een hele geruststelling. Ze is nu druk bezig met het laten ontstaan van haar nieuwe karrenspoor. En geloof mij, dat kost tijd, energie en een flinke dosis doorzettingsvermogen.

Maar als het nieuwe spoor er eenmaal is, dan zal het oude spoor vanzelf minder diep zijn (want dichtgroeien zal het waarschijnlijk niet doen) EN zal je brein gemakkelijker het nieuwe karrenspoor volgen. En dat voelt prettig, heel prettig!

Enjoy the ride!

Ps. Voel je vrij om een reactie achter te laten onderaan dit bericht. Wil je reageren, maar doe je dat liever niet openbaar? Stuur je me dan een reactie via het contactformulier of via welkom@hanszomer.nl? Je krijgt altijd binnen 24 uur een reactie van me terug.

Inspirerende en motiverende groet,

Hans

(bron foto: n-balans.nl)